Behruz Çinici: Türkiye Mimarlığında Sessiz Bir Devrim
Behruz Çinici: Türkiye Mimarlığında Sessiz Bir Devrim
Behruz Çinici, Türkiye’de modern mimarinin toplumsal bir hafızaya dönüşmesinde kilit rol oynayan, Türkiye’de brutalist mimarinin öncüsü olarak kabul edilmektedir. Mimarlık kariyerine 1958’de Devlet Su İşleri Ankara binasıyla başladı. Kariyerindeki önemli yükelişi ise 1961’de, eşi Altuğ Çinici ile birlikte ODTÜ Kampüsü tasarımıyla yaptı.
'TBMM CAMİİ'
'ODTU MİMARLIK FAKÜLTESİ'
'ODTU MİMARLIK FAKÜLTESİ'
ODTÜ projesi, Türkiye’de çıplak beton uygulamasının örneklerinden biri aynı zamanda ilk brütalist mimari olarak tarihe geçmiştir. Çinici, betonun doğallığını gizlemeyen, sade ama güçlü bir dil benimsedi. Kampüsün merkezine konumlanan alle (yaya yolu), yapıları bir omurga gibi birbirine bağladı ve hâlâ sosyal hayatın merkezi olmaya devam ediyor.
Mimarlığı yalnızca yapı tasarlamak değil, insan odaklı bir deneyim yaratmak olarak gören Çinici, mekânları sosyal etkileşim alanlarına dönüştürme fikrini oldukça benimsemiştir. Zamanla mimari anlayışını geliştirerek geleneksel Türk mimarisinden ilham alan detaylarla modernist çizgisini zenginleştirdi.
Behruz Çinici'nin imzasını taşıyan en dikkat çekici projelerden biri de TBMM ek binaları ve özellikle minaresiz olarak tasarladığı TBMM Camisi oldu. Milletvekilleriyle uzun süren tartışmaların ardından, camiye minare yerine kavak ağacı yerleştirmeyi tercih etti. Bu cesur yaklaşımı, 1995 yılında oğlu Can Çinici ile birlikte Ağa Han Mimarlık Ödülü’nü kazandırdı.
Hayatını mimarlığa adamış olan Çinici, mimarlığı ticari bir araç değil, toplumsal bir sorumluluk olarak gördü. Kariyeri boyunca birçok ödülle onurlandırıldı; 1981’de Fransız Mimarlar Odası’nın "Sir Robert Matthew" ödülüne, 2004’te de Türk mimarlığının en prestijli ödüllerinden olan Sinan Büyük Ödülü’ne layık görüldü.
'DSİ BİNASI - BEHRUZ ÇİNİCİ'
Bugün Behruz Çinici’nin eserleri, yalnızca mimari yapılar değil; Türkiye’nin modernleşme sürecine tanıklık eden, insan ölçeğinde tasarlanmış yaşayan mekânlar olarak hafızalarda yer alıyor. Onun mirası, yeni nesil mimarlara ilham vermeye devam ediyor.